Van Platteland naar Parlement: De Uitdagingen van Landelijke Kandidaten in de Politiek
Uit onderzoek naar de representativiteit van parlementairen blijkt dat ze zelden een perfecte afspiegeling zijn van de maatschappij. Het kiessysteem en de selectieprocedures binnen partijen leiden tot over- of ondervertegenwoordiging van bepaalde groepen.
De focus van deze discussie ligt op de selectie van kandidaten door de partijen, vooral binnen het semi-openlijst-PR-systeem zoals dat in België wordt gehanteerd. De vertekeningen in de representatie worden voornamelijk veroorzaakt door de keuzes die gemaakt worden bij het samenstellen van de verkiesbare kandidaten en de criteria die daarbij gehanteerd worden.
Een cruciale vraag is wie op de verkiesbare plaatsen belandt en wie genoegen moet nemen met een niet-verkiesbare positie op de lijst. Ondanks dat lange kandidatenlijsten misschien de indruk wekken van diversiteit, zijn uiteindelijk alleen de verkiesbare posities van belang. Kandidaten hoger op de lijst hebben automatisch meer kans op voorkeurstemmen, vaak geselecteerd op basis van zowel objectieve kenmerken zoals etniciteit, geslacht, leeftijd en woonplaats, als subjectieve kenmerken zoals eloquentie, management- en mediavaardigheden.
De manier waarop deze selectie plaatsvindt, verschilt tussen traditionele partijen en nieuw opkomende partijen, maar wordt in grote mate beïnvloed door de stedelijke gebieden binnen hun kieskring.
Het is van belang om onderscheid te maken tussen verkiesbare en niet-verkiesbare posities op de lijst. Zittende kandidaten die naar een niet-verkiesbare positie worden gedegradeerd, verlaten vaak hun partij. Ex-politici die uit hun partij zijn gezet, vinden vaak onderdak bij nieuwe opkomende partijen die hun wel verkiesbare posities bieden, wat niet altijd in het belang van de democratie is. Dit leidt vaak tot hetzelfde politieke landschap, maar dan in een ander jasje.
Laten we samen bouwen aan een politiek landschap dat de stem van elke burger, van stad tot platteland, weerspiegelt.
Bovendien zijn kandidaten op verkiesbare plaatsen vaak afkomstig uit stedelijke gebieden en minder uit landelijke gebieden. Van de huidige zittende parlementariërs komt maar liefst 40% uit stedelijke gebieden, terwijl slechts 5% uit het platteland komt. Dit is deels te verklaren doordat stedelijke gebieden meer kiezers vertegenwoordigen, waardoor kandidaten uit deze regio's vaak een voorkeursbehandeling krijgen.
Wij van L99 en BBB staan echter voor een andere benadering. Wij komen op voor de belangen van mensen op het platteland en onze verkiesbare posities worden ingevuld door personen uit deze regio's. We hopen op steun van mensen uit stedelijke gebieden, want het is tijd voor verandering. Samen staan we sterker, en samen kunnen we een betere vertegenwoordiging garanderen voor alle delen van onze samenleving.